Монгол Улс 1996 оноос хойш арбитрт ялагдаж $400-аад саяын торгууль хүлээжээ

Монгол Улсын Засгийн газар арбитрын шүүхийн хаалгыг дахин татах нь. "Оюутолгой”-н хувьцаа эзэмшигч Turquoise Hill Resources компани Монгол Улсын Засгийн газрын тавьсан 155 сая ам.долларын татварын актын эсрэг олон улсын арбитрын шүүхэд зарга үүсгэлээ. Гэхдээ энэ бол олон улсын арбитрын шүүхийн хаалга татах гэж буй анхны тохиолдол биш бөгөөд Монгол Улсын Засгийн газар 20 гаруйхан жилийн дотор чамгүй зузаан хавтаст хэрэгтэй болчихоод байгаа юм. Turquoise Hill Resources-ийн дуудсанаар Лондоны арбитрын шүүхийн хаалга тогшвол энэ нь Монгол Улсын долоо дахь маргаан болохоор байна. Ингээд болоогүй, өмнө нь гурван ч удаа бүдэрсэн "Эрдэнэт үйлдвэр”, "Жаст” группын зээлийн барьцааны асуудлаар дахин Арбитрт "сайн дураараа” очих санаачлагыг Хууль зүйн байнгын хорооны дарга Ш.Раднаасэд гаргаад байгаа.

Энэ төрлийн маргаан хэд хэдэн засгийн нүүр үздэг

Монгол Улс зээлийн батлан даалт гаргасан, тусгай зөвшөөрөл булаан авсан, татварын маргааны улмаас олон улсын шүүхийн хаалга татаж байна. Энэ төрлийн маргаан нь багагүй цаг хугацааг хамарч, хэд хэдэн засгийн нүүр үздэг. Тухайлбал, монголчуудын хамгийн сайн мэдэх Канадын Khan Resources- ийн зарга гэхэд гурван ч Засгийн газартай холбогдоно. Дорнодын ураны ордод үйл ажиллагаа явуулж байсан тус компанийн тусгай зөвшөөрлийг 2009 оны долдугаар сарын 10-нд цуцалсан. Энэ үед Ерөнхий сайдаар С.Баяр ажиллаж байв. 2009 оны аравдугаар сарын 29-нд С.Баярын оронд Сү.Батболд Ерөнхий сайд боллоо. "Хан Ресурс” Монголын Засгийн газарт ээлж дараалан бичиг сачиг илгээж байсан үе. Тэд "үе залгамжлан” гарч ирсэн Ерөнхий сайдад мөн л хандсан юм. Гэсэн ч тодорхой хариу авч чадалгүй байсаар арбитрын шүүхэд ханджээ. Энэ шийдвэрийг гаргасан болон дараа нь орыг нь залгасан албан тушаалтнуудын хайхрамжгүй, хариуцлагагүй үйлдлээс үүдэн Монгол Улс удаа дараа олон улсын шүүхийн үүдийг татдаг. Энэ хэрээр Монголын нэр хүнд олон улсын тавцанд улалзаж сэвтсэн бараан түүх бий. Алс ирээдүй, эх орноо боддоггүй эрх мэдэлтний буруу шийдвэрийн хохирлыг татвар төлөгчдийн мөнгөнөөс хэд бол хэдэн сая, тэрбумаар нь төлсөөр байна.