Махнаас гар, монголчууд аа
Нэг килограмм мах 10 000 төгрөгийн үнэтэй болчихсон уу. Юундаа бухимдсан юм бэ, хэрэглээгээ багасга. Түмпэн дүүрэн мах чанаж идэхээ боль. Тогоо дүүрэн хорхог боодог хийдгээ больж үз. 40 сая толгой малтай байхдаа 180 грамм мах идэж болоод байсан та нар мал 66.5 сая болчихоод байхад яахаараа 265 грамм мах иддэг юм бэ. Махны үнэ өслөө гэж бухимдахын оронд наад хэрэглээгээ багасгаж, ядаж 180 грамм мах ид. Тэгвэл махны зардал чинь нэг дахин багасна...УИХ-ын эрхэм гишүүн Б.Пүрэвдорж махчин монголчуудыг ингэж “загнав”. Ерөнхий сайд асан Н.Алтанхуяг “Өндөг бол тансаг хэрэглээ. Түүнийг идэх албагүй” гэж сануулж байсан цаг саяхан. Тэгвэл одоо мах тансаг хэрэглээ болсныг УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж анхаарууллаа. Төрийн түшээ өдөр бүр өсөн нэмэгдэж байгаа махны үнийг зохицуулах арга хайхын оронд махны хэрэглээгээ багасгахыг иргэн танд сануулж байна, анхаарна уу. Малтайгаа, махтайгаа байхад монгол өлсөхгүй гэж даналзахаа болино уу.
Монгол Улс 66.5 сая толгой малтай. 2018 оны эцсийн тооллогын дүнгээр Монгол Улсын мал сүрэг 66.5 сая толгойд хүрч, 2017 оныхоос 240.0 мянган толгой буюу 0.4 хувиар өслөө. 1990 оны үед манай улс 24.6 сая толгой малтай байсан бол өдгөө 66.5 сая болон өсөн нэмэгджээ. Малын тоо толгой жилээс жилд өсч байгаа юм чинь гуравхан сая монголчууд өртөг багатай мах идэх байлгүй...мөрөөдөх хэрэггүй гэдгийг махны үнэ харуулж байна. Үхрийн мах хамгийн хямддаа 8500 төгрөгийн үнэтэй. Харин хонины мах дундажаар 8000 төгрөг. Тэгэхээр эрхэм гишүүний хэлснээр идэх махныхаа граммыг багасга аа. Хэт их болчихоод байгаа 265 граммаа ядаж 180 болго, монголчууд аа.
Магадгүй, УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж удахгүй махны хэрэглээг тусгасан хуулийн төсөл өргөн барих биз. Ингэхдээ нэг хүн хоногт 180 грамм мах иднэ, хэтрүүлсэн тохиолдолд хуулийн хариуцлага хүлээлгэнэ. Бүр цагаан хоолтон болгож, шийтгэнэ гэхчлэнгээр хуулийн зохицуулалт хийх ч юм билүү, хэн мэдлээ. Ямар ч байсан төрийн түшээ маань гарц олжээ. Тэр махны үнийг ямар нэг аргаар зохицуулахгүй. Харин иргэн таныг ходоодоо хянаж, хязгаарлахыг сануулж байна. Хэрэглээ багасахыг дагаад махны үнэ буурна гэж бодсон ч юм билүү. Магадгүй л юм, зах зээлийн хууль шүү дээ.
Тэгэхээр одоо нөөцийн махаа гишүүний хэлснээр 180-аар граммалж савлах хэрэгтэй. Хэрэглэхэд ч хялбар, гурван ам бүлтэй айл гурван ширхэг махны өөдөс худалдаж аваад л хоолоо хийчихнэ. Жинлэх боломжгүй айлууд махны хэрэглээгээ хэтрүүлбэл яана, гишүүн хэлээд байхад. Захын хорооллын хүнсний дэлгүүрээс 9-ын тос граммалж, талх талладаг гэх үгс зүгээр нэг яриа биш. Одоо үүн дээр мах нэмэгдэж, граммдаа шилжих нь. Ер нь тэгээд монголчуудаа, цагаан хоолтон болчихвол амар биш үү. 66.5 сая мал маань 100 сая хүрч, хээр талдаа зэрлэгшин бэлчиж байг.
Б.Батболд
Эх сурвалж: shuud.mn
