Б.Жавхлан: Экспорт буурч, валютын нөөц багасаж байгаатай холбоотойгоор сөрөг дарамтууд ирж байгаа

Сангийн сайд Б.Жавхлан Засгийн газрын хуралдааны дараа мэдээлэл хийлээ. Тэрээр "Экспортыг нэмэгдүүлж, валютын нөөцийг өсгөх үүрэг бүхий ажлын хэсэг байгуулагдаад хоёр дахь долоо хоног руугаа орж байна. Экспорт буурч, валютын нөөц багасаж байгаатай холбоотойгоор сөрөг дарамтууд ирж байгаа. Үүнтэй холбоотойгоор төсөвт тодотгол хийх ёстой гэж яриад байгаа. Хэрэв тодотгол хийгээд нүүрсний үнэ өсчихдөг бол өдөр болгон л тодотгол хиймээр байна. Гэхдээ тодотгол хийхээс өмнө хийх ажил их байна. Засгийн газар бүх боломжоо дайчилж ажиллана.

Өнгөрсөн долоо хоногт экспортын гол боомтууд болох Ханги, Гашуунсухайт, Шивээхүрэн боомт дээр өргөн бүрэлдэхүүнтэй ажилласан. Гурван боомтын тухайд дүр зураг харилцан адилгүй байна. Гашуунсухайт, Ханги боомтын тухайд "Эрдэнэс Тавантолгой"-н биржээс шууд хамааралтай, гол экспортын эх үүсвэр тэндээс учраас асуудал ойролцоо байна.

Хилийн наана, цаана нүүрсний овоолго үүссэн, цааш татан авалт байхгүй учраас биржийн арилжаа явах боломжгүй механик шалтгаан байна. Цаад шалтгаан нь, нүүрсний үнэ унасантай холбоотой импортолж буй талууд нэлээн хэмжээний алдагдалд орсон, дахиж биржийн арилжаанд орж нэмж худалдан авалт хийх боломжгүй болсон. Энэ нь биднээс шалтгаалаагүй, нүүрсний олон улсын зах дээрх үнэтэй холбоотой. Гэсэн ч бид өөрсдөөс шалтгаалах, боомтуудаас шалтгаалах зүйл дээр хийх зүйл их байна. Тиймээс Гашуунсухайт, Ханги боомтод төмөр замын дэд бүтцийн өртгийг бууруулах, төмөр замаас буулгаж буй бүх өртгийг буулгах шийдвэрийг гаргаж ажилалаа. Төмөр замын өртгийг 50 хувиар буурууллаа. Гашуунсухайт боомтын хувьд экспорт буурсан. Цаад талд их хэмжээний нүүрсний овоолго үүссэн. Хилийн цаана 4.5 сая тонноос ихгүй байх ёстой ч ерөнхийдөө тулсан, 4.3 сая тонн байна. Энэ багахан зөрүү боломжоор биржийн арилжаа явуулах цонх үүсээд байна. Биржээс шалтгаалж буй зүйл, үнэтэй холбоотой бүх зүйлд зохих арга хэмжээг авч ажилалаа. Шивээхүрэн боомтын тухайд нүүрсний экспорт зах зээлийн зарчмаар бидний тооцоолсноос илүү амжилттай явж байна. Нэгдүгээр улиралд 5 сая тонныг гаргана гэсэн төлөвлөгөөтэй байна. Энэ хэмжээнд хараахан хүрэхгүй ч дөхөхөөр байна. Шивээхүрэн-Сэхээ боомтын хил дамнасан төмөр замын ажил маш сайн хийгдсэн. Үүнийг яаралтай ажилд нь оруулж 2-3 дахин нэмэгдүүлэх боломж байна. Одоо 24-25 сая тонн гаргаж буй нүүрс төмөр зам ашиглалтад оруулбал 50 сая тоннд хүрэхээр байна" гэлээ.