”Ногоон гайхамшиг”-5 Өвөр Монголын экологийн өөрчлөлт

Уулс, гол мөрөн, ой мод, тариалан, нуур, бэлчээр, элсэн цөл нь харилцан хамааралтай байдаг. Өвөр Монгол системтэй арга барилыг баримталж, уул ус, гол мөрөн, ой мод, тариалан, нуур, бэлчээр, элсэн цөлийн менежментийг зохицуулж байна. Хэтийн төлөвөөр экологийг хамгаалах, нөхөн сэргээх ажлыг төлөвлөж, экосистемийн чанар, тогтвортой байдлыг сайжруулан, хүн ба байгаль хоёрын эв найртай зэрэгцэн орших Хятад маягийн орчин үеийн шинэчлэлийн шинэ алсын харааг бий болгож байна.

Экологийн суурийг бэхжүүлж, ногоон байгууламжийг хамгаална. Өвөр Монголын Их Хянган даваа, Мунь нуруу зэрэг нь экологийн чухал бүс юм. Эдгээр уулархаг бүс нутагт Өвөр Монгол ойг хамгаалах, нөхөн сэргээх төсөл хэрэгжүүлж, ойжуулалтын зорилгоор уулсыг хааж, ойн бүрхэвч, ус хамгаалах хүчин чадлыг нэмэгдүүлэх зорилгоор мод тарьж байна. Үүний зэрэгцээ биологийн олон янз байдлыг хамгаалахыг нэн тэргүүнд тавьж, экологийн тэнцвэрт байдлыг хадгалах тусгай хамгаалалттай газар нутгийг байгуулна.

Усны экологийн зориулалтаар ашиглахыг хангах усны нөөцийн менежментийг зохицуулна. ӨМӨЗО системтэй засаглалыг хэрэгжүүлж, голын эх, дунд, доод голын бүс нутагт ялгавартай арга хэмжээ авч, лаг далан шинээр байгуулжээ. Цаашилбал, Өвөр Монгол усны нөөцийн хуваарилалт, менежментийг эрчимжүүлж, ус хэмнэсэн усалгааг сайжруулан, усыг экологийн зорилгоор ашиглахыг баталгаажуулж, усны нөөцийг зохистой ашиглахыг ахиулсан байна.

Ойг хамгаалж, экологийн үйл ажиллагааг сайжруулна. Өвөр Монгол ой модыг хамгаалахын тулд бэлчээхийг хориглох, өвс малын тэнцвэрт байдлыг хангах тогтолцоог хэрэгжүүлж, ой мод, бэлчээрийг сүйтгэж буй үйлдлүүдийг зассан байна. Энэ нь ойн бүрхэвч болон бэлчээрийн ургамлын бүрхэвчийг тогтвортой нэмэгдүүлэхэд хүргэсэн.

Хөдөө аж ахуй, байгаль орчинд хоёуланд нь ашигтай үр дүнд хүрэхийн тулд өндөр стандартын газар тариалангийн талбайн бүтээн байгуулалтыг дэмжиж байна. Өвөр Монгол хөдөө аж ахуйн үйлдвэрлэлийн нөхцөлийг сайжруулж, хөдөө аж ахуйн үйлдвэрлэлийн иж бүрэн хүчин чадлыг нэмэгдүүлэхийн тулд өндөр стандартын тариалангийн талбайн бүтээн байгуулалтыг эрчимжүүлж байна. Үүний зэрэгцээ байгальд ээлтэй хөдөө аж ахуйн технологийг сурталчлах,бохирдлыг бууруулахад анхаарч байна.

Өвөр Монгол орон олон нууртай бөгөөд усны эх үүсвэрийг хянах, бохирдлыг таслан зогсоох, экологийн усыг нөхөн сэргээх, экологийн нөхөн сэргээлт зэрэг арга хэмжээг хэрэгжүүлж, нууранд орж буй бохирдлыг хянах, усны чанарыг сайжруулах, усны ургамлыг сэргээх зэрэг арга хэмжээг авч байна. Олон жилийн менежментийн үр дүнд Хөлөн нуур, Улаансухайн усны чанар сайжирч, биологийн олон янз байдал сэргэжээ.

Бэлчээрийн экологийг хамгаалах бодлогыг хэрэгжүүлж, бэлчээрийн экологийн нөхөн сэргээлтийг эрчимжүүлнэ. Өвөр Монгол бэлчээрийн доройтлыг таслан зогсоохын тулд бэлчээрийг хориглож, өвс малыг тэнцвэржүүлэх тогтолцоог хэрэгжүүлэв. Тухайлбал, Шилийнголын бэлчээрт бэлчээрийн даралтыг бууруулж, мал аж ахуйн салбарын өөрчлөлтийг ахиулах зорилгоор хагас гацсан болон хагас гацсан мал аж ахуйг хөгжүүлж байна.

Ногоон цөлийн эдийн засгийг бий болгохын тулд элснээс урьдчилан сэргийлэх, хянах шинэлэг загваруудыг хэрэгжүүлнэ. Өвөр Монгол цөлжилтөөс урьдчилан сэргийлэх, тэмцэхэд ихээхэн ач холбогдол өгч, уул ус, гол мөрөн, ой мод, тариалангийн талбай, нуур, бэлчээр, элсэн цөлийг цогцоор нь хамгаалж, системтэй зохицуулахыг иж бүрэн дэмжиж байна. Хөвчийн элсэн цөлийг хянах төсөл нь Хатан голын тохой бүсийн ард түмэнд шинжлэх ухаан, технологийн элсний хяналт хэрхэн ашиг тусаа өгдгийн сонгодог жишээ юм. Цөлийг хянах олон үеийн ажилчдын тэвчээр, хичээл зүтгэлээр Хөвчийн элсэн цөлийн 6000 гаруй хавтгай дөрвөлжин километр талбайг хамарсан нөхөн сэргээлт хийж, бүс нутгийн экологийн орчныг мэдэгдэхүйц сайжруулж, экологийн нөөцийг аажмаар нөхөн сэргээж байна.

Экологи хөгжихөд соёл иргэншил хөгждөг. Өвөр Монгол экологийн хамгаалалт, засаглалыг системтэй арга барилаар сайжруулж, экологийн тэргүүлэх чиглэл, ногоон хөгжлийн шинэ хуудсыг бичиж, үзэсгэлэнт Хятад орны бүтээн байгуулалтад хувь нэмрээ оруулж байна.